“ChatGPT levert je als recruiter rotzooi in het kwadraat op, tenzij je weet wat de juiste input is”

Tekst: Dirk Koppes
Afbeelding: Sourcingtrainer en -kenner Marcel van der Meer van Klikwork

Voor recruiters liggen er de nodige valkuilen op de weg naar ChatGPT-succes. Niet voor niets was er kort geleden veel belangstelling voor de keynote speeches bij het Recruitment Leaders Network, met bijdragen van Capgemini’s Marijn Markus en Guido Rademakers. De bezoekers raakten niet uitgepraat over het nieuwe fenomeen.

Hoe maak je optimaal gebruik van deze onvermoeibare assistent, en waar liggen de valkuilen? Sourcingtrainer en -kenner Marcel van der Meer van Klikwork (klanten variërend van Calvin Klein tot de Rabobank) is zelf een onvermoeibare prater en legt uit hoe hij heeft leren werken met ChatGPT, dat binnen een half jaar de wereldwijde recruitmentwereld heeft veroverd.

1 december 2022 kreeg hij via LinkedIn een berichtje over een nieuwe AI-tool. Zal wel, dacht hij, maar toen de tool keurig desgevraagd een tekst in Swahili kon opdreunen, raakte Van der Meer geïnteresseerd. “My god, dit is mindblowing. Als een soort Nostradamus (grapje) voorspelde ik dat 2023 het jaar van AI zou worden, en inderdaad, ChatGPT is de next wave.”

Van der Meer ziet de tool als een echte gamechanger, ook voor recruitment. “Binnen vijf jaar zal 15 procent van de recruiters overbodig zijn, of – positiever geformuleerd – zich aan andere taken kunnen wijden. Daarom stort ook een club als Intelligence Group zich vol op ChatGPT. Bepaalde stukken tekst kun je door AI laten schrijven, zelf voeg je dan persoonlijke stijl en regie toe. De verbanden die ChatGPT kan leggen zijn fabuleus.”

Op het gebied van recruitment is de tool vooral geschikt voor repeterende dingen, zoals kandidaat matching. Als een kandidaat niet geschikt is voor een specifieke functie, suggereert ChatGPT dat die persoon misschien beter past bij een andere vacature.  “Het gaat veel verder dan een luxe vertaalcomputer”, weet Van der Meer.

De tool leent zich bij uitstek voor recruitment. Als je een magazijnspecialist in de buurt van Modena zoekt en je geen Italiaans spreekt, kun je eerst een profiel aanmaken. Dan vraag je ChatGPT – zoals internationaal recruiter Alexander Crépin deed – wat de grootste uitdagingen en valkuilen zijn voor medewerkers bij het starten in een dergelijke rol in deze regio. Tenslotte vraag je ChatGPT naar de belangrijkste kennis en vaardigheden om succesvol te zijn als magazijnspecialist. Het resultaat overleg je met de Italiaanse opdrachtgever, waarna het resultaat, in het Italiaans vertaald, op enkele jobsites kan worden geplaatst. Door ChatGPT gebruik je meteen de taalspecifieke jobbeschrijvingen. De reacties, inclusief CV’s, gaan ook weer langs de tool. Zo wordt de recruitmentwereld steeds kleiner.

Arbeidsmarkt

Er wordt al gesproken over de impact die ChatGPT en vergelijkbare AI op de arbeidsmarkt zal hebben. Advocatenkantoren die uittreksels van wetteksten leveren zouden bijvoorbeeld minder juridische medewerkers nodig hebben, kranten, uitgeverijen en andere media staan klaar om in hun flexibele schil met vertalers, copywriters en eindredacteuren uit te dunnen.

Is dat effect nu al te zien? Intelligence Group vergeleek een vijftal beroepsgroepen (die met ChatGPT te maken krijgen) met de ontwikkelingen in de arbeidsmarkt, zoals die door ons tot en met het laatste kwartaal van 2022 zijn gemeten (zie tabel). Daar is nog , daarvoor was het in 2022 nog te vroeg: stilte voor de storm?

Groei in vraag naar verschillende beroepsgroepen. Jaar op jaar vergelijking obv indexcijfers

Bron: jobfeed, bewerking Intelligence Group

Ook het aantal vacatureteksten met vraag naar specifieke ChatGPT-vaardigheden is nu nog verwaarloosbaar.

Valkuil 1

Een recruiter kan ChatGPT een vragenlijst voor een interview met bijvoorbeeld een kandidaat database administrator (werkervaring 10 jaar) laten samenstellen. Desnoods met een multiple choice quiz, waarvan de tool ook nog de antwoorden controleert. Handig, want geen enkele recruiter heeft zulke diepgaande vakkennis paraat.

Probleem: de kandidaat kan dezelfde tool gebruiken om antwoorden te bedenken. Of te laten schrijven. Motivatiebrieven worden daardoor waardeloos, want de best geschreven voorbeelden komen vanuit AI.  Van der Meer: “Een kandidaat kan inderdaad motivatie en cv uitbesteden. ChatGPT past het cv aan aan de vacature, hopelijk zonder daarbij de waarheid tekort te doen.” Het leidt tot een “ratrace” tussen kandidaat en potentiële werkgever/recruiter. Er zijn al programma’s om dat ‘bedrog’ door kandidaten te ontdekken, net zoals er software is voor hoogleraren om te ontdekken of afstudeerders hun scriptie hebben ‘geleend’. “Het is nu al een illusie dat elke kandidaat zelf zijn brieven schrijft, niet iedereen is een begenadigd schrijver. Van een IT-nerd verwacht je dat ook niet.” De toekomst moet uitwijzen hoe goed ChatGPT is om door het programma zelf geschreven sollicitatiebrieven te ontdekken.

Valkuil 2:

Probleem met ChatGPT: het is een blackbox, dus als recruiter laat je de controle over het recruitmentproces over aan een softwareprogramma, dat keuzes maakt op basis van algoritmen waarvan je de inhoud niet kent. Het schrijven van teksten moet je dan ook niet 100 procent aan ChatGPT overlaten, vindt Van der Meer. “Gebruik het voor suggesties, de eindcontrole moet altijd bij jou als recruiter liggen.”

Geert-Jan Waasdorp, directeur van Intelligence Group, zegt: “Extra doelgroepkennis en arbeidsmarktdata maken het mogelijk om betere en unieke prompts (opdrachten) te geven aan generatieve AI zoals ChatGPT. Maar het aloude gezegde ‘rubbish in = rubbish out’ gaat ook nu weer op. Echter wordt het nu extra vergroot doordat de output van de AI veelal de startpunt is van andere vraagstukken, advies, oplossingen of het aanroepen van andere AI. Rubbish in is dus rubbish out in het kwadraat wanneer de juiste informatie ontbreekt.”

Het programma wordt wel snel beter, ziet Van der Meer. ChatGPT is er al in geslaagd om de proeve van bekwaamheid voor advocaten met succes af te leggen. Doordat het programma op basis van nieuwe data steeds bijleert, wordt het steeds betrouwbaarder.

Valkuil 3:

Inge Brattinga van VRF advocaten sprak op het seminar van Werf& over hoe ChatGPT de spelregels verandert. Zij keek daarbij naar de juridische valkuilen. Stel dat je bij het gebruik van ChatGPT persoonsgegevens verwerkt van burgers uit de EU, dan zouden die gegevens naar Amerika gaan, want het betreft Amerikaanse software. Maar dat mag niet op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Binnen de Europese Economische Ruimte (EER) is het toegestaan persoonsgegevens te delen. Artikel 44 AVG bepaalt dat de doorgifte van persoonsgegevens naar een derde land (dus geen EER land) alleen kan plaatsvinden als het derde land een passend beschermingsniveau waarborgt. Indien dit niet aanwezig is voor het land waar je persoonsgegevens aan door wilt geven, c.q. delen, moet je als verstrekker van deze persoonsgegevens (verwerkingsverantwoordelijke) in de Europese Unie aantonen dat de partij waar je gegevens aan doorgeeft in een derde land passende waarborgen biedt voor de bescherming van persoonsgegevens. De Europese Commissie heeft hiervoor standard contractual clauses opgesteld die je hiervoor kunt gebruiken. Met ChatGPT kun je een dergelijke overeenkomst (nog) niet sluiten, zodat de verwerking van persoonsgegevens in ChatGPT onder de AVG niet is toegestaan.[1]

Andere valkuil: profilering is niet toegestaan. Juist met AI toepassingen zal er snel sprake kunnen zijn van volledig geautomatiseerde besluitvorming. Een betrokkene heeft op grond van de AVG het recht om niet te worden onderworpen aan uitsluitend op geautomatiseerde verwerking gebaseerd besluit waaraan voor de betrokkene rechtsgevolgen zijn verbonden. En eenieder kent de desastreuse gevolgen van de toeslagenaffaire. Het voorgaande betekent dat een menselijke tussenkomst om tot een besluit te komen noodzakelijk is.

Een derde juridisch gevaar is dat er mogelijk discriminatie optreedt. Juist omdat de data waarmee ChatGPT wordt gevoed allerlei informatie over ras, leeftijd, man/vrouw en veel meer kunnen bevatten, is het moeilijk te vermijden dat de tool die bij matchings laat meespelen. Het gegeven dat het een blackbox-proces is, vergroot de discriminatierisico’s.

[1] Recht en ChatGPT, uitleg door Inge Brattinga, VRF Advocaten (flexnieuws.nl)