Adviesraad Migratie: verder toenemende krapte tot 2040 – visie op arbeidsmigratie urgent

Zonder ingrijpen zal de ‘grijze druk’ (de verhouding tussen gepensioneerden en werkenden) in Nederland tot 2040 aanzienlijk stijgen. Om dit te voorkomen zijn er verschillende opties mogelijk. De Adviesraad Migratie kijkt in haar rapport ‘Arbeidsmigratie: oplossing voor economie en demografie?‘ naar drie alternatieven: meer arbeidsmigratie afgezet, verdere verhoging van de AOW-leeftijd en een hogere arbeidsparticipatie.

Om de ‘grijze druk’ op het huidige niveau te houden, zouden er tot 2040 in totaal drie miljoen extra arbeidsmigranten nodig zijn. Er zijn ook andere keuzes mogelijk om de stijging van de grijze druk te matigen, zoals iedereen meer uren laten werken en het verhogen van de AOW-leeftijd. De komst van 50.000 extra arbeidsmigranten per jaar heeft hetzelfde effect op de stijging van de grijze druk als de geplande verhoging van de AOW-leeftijd naar 69 jaar rond 2050, aldus de Adviesraad Migratie.

Volgens de adviesraaad is arbeidsmigratie geen oplossing voor alle demografische en economische uitdagingen ten gevolge van vergrijzing, maar kan deze wel een nuttige bijdrage leveren door de gevolgen te verzachten. Al staat dat niet vast: het hangt er sterk van af wie er komen, voor welk werk, en hoelang ze blijven.

Of de politiek nu meer of minder arbeidsmigratie wil, in alle scenario’s is volgens de auteurs van het rapport actief overheidsbeleid nodig. Dat ontbreekt nu, zegt voorzitter van de adviesraad Monique Kremer, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in Duitsland in NRC. “Daar hoort arbeidsmigratie bij het bredere arbeidsmarktbeleid en worden actief mbo-vakkrachten geworven.” Politieke keuzes zijn volgens haar nodig om de voor- en nadelen van arbeidsmigratie tegen elkaar af te wegen.

In het voorjaar van 2024 zal de Adviesraad Migratie een adviesrapport uitbrengen waarin arbeidsmigratie vanuit een breder welvaartsperspectief zal worden belicht en waarin meer concrete handvatten voor toekomstig arbeidsmigratiebeleid zullen worden geboden.