AWVN-directeur: ‘Crisis vraagt om wendbaarder cao’s’

De arbeidsvoorwaarden van veel bedrijven en bedrijfstakken zijn een belangrijke hindernis bij het opvangen van de crisis, aldus AWVN-directeur Raymond Puts. Werknemers kunnen niet tijdelijk in een andere functie worden ingezet, loonkosten kunnen alleen worden verlaagd door ontslagrondes. 

Inhaalslagen in de productie mislukken omdat de ploegendiensten niet mogen worden veranderd. De recente verergering van de pandemie heeft vergroting van de wendbaarheid van bedrijven nog urgenter gemaakt.

Dat stelde directeur Raymond Puts van werkgeversvereniging AWVN zaterdag tijdens het digitale AWVN-jaarcongres. AWVN is de belangrijkste adviseur van het Nederlandse bedrijfsleven rond zaken van werkgever- en werknemerschap en is leidend op het vlak van cao’s.

Baanzekerheid

Volgens Puts hebben zowel werkgevers als werknemers veel te winnen door de arbeidsvoorwaarden wendbaarder te maken: meer baanzekerheid, meer inkomenszekerheid, meer vast werk en minder afhankelijkheid van flexwerkers, een sterker bedrijf. 

Hij doet een oproep aan de vakbonden om tijdens de cao-onderhandelingen van de komende jaren mee te werken aan soepeler arbeidsvoorwaarden om langs die weg tijdens nieuwe crises beter toegerust te zijn. “Dit is ook in het belang van de werkenden, de leden van de vakbonden.”

De werkgeversvoorman stelt dat de coronacrisis ‘genadeloos de zwakke plekken heeft blootgelegd in het aanpassingsvermogen van ondernemingen’. Daarbij zijn er volgens hem grote verschillen tussen ondernemingen. Waar de een razendsnel inspeelde op de coronacrisis, had de ander de grootste moeite om zich aan te passen. 

Tijdelijk anders inzetten

Starre arbeidsvoorwaarden blijken één van de obstakels. De belangrijkste: loonkosten die niet meebewegen met de verslechterde situatie van een bedrijf; arbeidstijden die ‘inhaalslagen’ in de productie verhinderen; functiedefinities die verhinderen dat personeel tijdelijk anders wordt ingezet.

“Omdat deze interne wendbaarheid tekort schiet, bouwen ondernemingen voor hun aanpassingsvermogen en wendbaarheid vooral op hun externe wendbaarheid: het vergroten en verkleinen van het personeelsbestand via flexwerkers en zzp’ers,” aldus Puts.

Hij noemt in zijn betoog voorbeelden van hinderende arbeidsvoorwaarden. Een voedingsproducent wil de productieachterstand inhalen. De cao verbiedt echter werkweken die langer zijn dan 38 uur. Een medewerker van een bedrijf in de groothandel wil vanwege privéomstandigheden de 38 uren van zijn vijfdaagse werkweek verdelen over 4 werkdagen. 

Personeelsregeling

De arbeidsvoorwaardenregeling staat echter werkdagen van meer dan 9 uur niet toe. Een producent van alcoholhoudende dranken schakelt over naar schoonmaakmiddelen. De personeelsregeling hindert evenwel tijdelijke inzet van kantoormensen in de productie.