Drie handvatten om een complexe strategie helder en krachtig over te brengen

Het zal je maar gebeuren als leider: de strategie die je uitstippelt wordt niet serieus genomen. Erger nog: er wordt getwijfeld aan je strategisch inzicht. Het overkomt menig leider, waarna dat soms leidt tot een afscheid met de bekende opmerking “wegens verschil van inzicht”.

Leiders die kritiek krijgen op hun strategie schieten vaak in de verdediging, wat het wantrouwen alleen maar voedt

Maar volgens Luis Velasquez, een Amerikaanse onderzoeker op het gebied van leiderschap, is het probleem meestal niet dat de strategie ondermaats is. Veel vaker gaat het erom dat de strategie niet zichtbaar genoeg is.

Te vaak gaat die over abstracte concepten, zoals visie of langetermijnplanning. Kwantificeren is moeilijk, waardoor er weinig houvast is. Een weinig zichtbare strategie is een moeilijk te begrijpen strategie, zo stelt Velasquez in een artikel van Harvard Business Review.

Wanneer strategie vaag blijft

Luis Velasquez is auteur van Ordinary Resilience: Rethinking How Effective Leaders Adapt and Thrive en leiderschapsfacilitator aan de Stanford University Graduate School of Business. Leiders die kritiek krijgen op hun strategie schieten volgens hem vaak in de verdediging, wat het wantrouwen nog meer voedt. Zo vragen ze om voorbeelden van wat er niet werkt.

Juist omdat de strategie te weinig concreet is, vinden anderen het moeilijk om te benoemen wat er niet aan deugt. De feedback blijft daardoor vaag, wat de verwarring over de strategie alleen maar groter maakt. Velasquez raadt leiders aan om strategie te demonstreren: laat zien wat werkt en hoe. Hij geeft drie tips om onbegrip rond strategie te vervangen door duidelijkheid en draagvlak.

Maak strategie concreet door een duidelijke context te schetsen

Onderzoek toont aan dat strategische besluitvorming beter begrepen wordt als de context duidelijk is. Velasquez schetst hiervoor een aantal handvatten. De eerste tip is om storytelling toe te passen. Verhalen helpen om een strategische context herkenbaar te maken, wat emotionele en intellectuele betrokkenheid stimuleert. Een overtuigend verhaal blijft hangen in de herinnering.

Gebruik daarnaast visuals om complexe of abstracte strategieën tastbaarder te maken. Amazon staat bijvoorbeeld bekend om het gebruik van het vliegwielmodel, een visuele weergave van hoe verschillende onderdelen van zijn bedrijf elkaar versterken om groei te stimuleren. Visuals helpen om te begrijpen hoe acties die schijnbaar niet met elkaar te maken hebben toch op elkaar inwerken. Het is een krachtige manier om een abstract strategisch idee om te zetten in een tastbaar, uitvoerbaar plan dat iedereen kan volgen.

Zorg dat iedereen op dezelfde manier naar strategie kijkt

Leiders denken vaak dat iedereen op dezelfde manier naar strategie kijkt. In werkelijkheid denkt iedereen anders, wat gemakkelijk leidt tot misverstanden. Gebruik daarom een strategisch raamwerk dat voor iedereen gelijk is, adviseert Velasquez.

De meeste bedrijven hebben al een uniform kader voor het stellen van doelen, zoals OKR’s (objectives and key results), balanced scorecards of KPI’s. Benut de processen uit deze algemeen erkende methoden zo effectief mogelijk. Het OKR-systeem van Google stemt bijvoorbeeld bedrijfsbrede doelen af op individuele teamdoelstellingen, wat zorgt voor focus en meetbare resultaten. Door dit soort gedeelde structuren verkleint het risico van misinterpretaties.

Een tweede manier om het begrip voor strategie te vergroten is om te laten zien tot welke kansen die leidt. Hoe duidelijker die zijn, hoe meer een strategie betekenis krijgt. Koppel strategische doelen dus aan persoonlijke doelen, waardoor er meer logica en begrip ontstaat. Verleg de focus dan naar collectieve impact: wat betekent de strategie voor ons allemaal? Door die vraag te beantwoorden groeit het gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid. Maak van daaruit de verbinding tussen de grotere strategische doelen en het eigen werk van mensen.

Maak de lange termijn belangrijk

Strategie kan onder de druk van alledag gemakkelijk op de tweede plaats belanden. Maak daarom tijd vrij voor strategische reflectie. Doe dat niet in een enkele sessie die urenlang duurt, maar op momenten die weinig tijd vragen. Zulke consistente intervallen worden routine, waardoor strategische waarden de norm worden. Knip strategische doelen daarbij op in kleine, goed bereikbare mijlpalen, waardoor iedereen de voortgang ervaart. Vergeet niet om duidelijk te maken dat ze horen bij het grote, strategische doel.

En houd in tijden van crisis de focus op strategie, ook als de neiging groot is om die even te parkeren als de nood aan de man is. Velasquez stelt juist dat crises kansen zijn om strategisch leiderschap te tonen door aandacht te vragen voor de toekomst en te anticiperen. Gebruik deze aandacht om de onmiddellijke uitdagingen aan te pakken en vooruit te kijken. Plan twee of drie stappen vooruit.

Volg deze aanpak, en strategie wordt gezien, begrepen en uitvoerbaar.