Meer strategische antennes gewenst in de boardroom – 8 bepalende eigenschappen

De toenemende complexiteit van het ondernemingsklimaat maakt een strategische benadering van bestuur noodzakelijk. Maar bestuurders, vooral diegenen die grote passieve beleggingsfondsen vertegenwoordigen, aarzelen om zich in de strategie te verdiepen vanwege hun fiduciaire verantwoordelijkheid.

CEO’s slagen er vaak niet in om een samenwerkingsrelatie met het bestuur op te bouwen en bewaren een afstand die hen autonomie geeft, maar strategisch denken belemmert. Ze kunnen deze kloof overbruggen door een gedeeld strategisch perspectief op de toekomst te ontwikkelen. Dat schrijven Yves Doz en Keeley Wilson, respectievelijk als hoogleraar strategisch management en als senior onderzoeker verbonden aan INSEAD op de site van de business school.

Bekwame strategen

De sleutel tot effectief toezicht houden op de toekomst van een bedrijf en het vormgeven van de strategische koers ligt in het cultiveren van strategische denkers onder directeuren en topmanagementteams. Ongeacht de vaardigheden, kennis en ervaring die directeuren en senior executives meebrengen, is het essentieel dat ze bekwame strategen zijn. Door strategische denkers te ontwikkelen, kunnen ze effectieve bewakers van de toekomst van een bedrijf worden, het doel definiëren, de strategische koers uitzetten en ambitieuze strategische bedoelingen stimuleren.

Hoewel er weinig onderzoek is gedaan naar de eigenschappen van een strategische geest, denken Doz en Wilson dat ze weten wat strategische denkers kenmerkt. Ze noemen 8 eigenschappen:

1. Cognitieve flexibiliteit
Dit is het vermogen om verder te kijken dan de bestaande context om dingen te herkennen, interpreteren, synthetiseren en de betekenis te begrijpen van dingen die cognitief ver weg, moeilijk waarneembaar of onbekend zijn. Om vervolgens verbanden te leggen tussen ogenschijnlijk losstaande gebeurtenissen en informatie op een manier die nieuwe kansen of bedreigingen in beeld brengt.

2. Niet-lineair denken
Terwijl lineair denken belangrijk is voor efficiënte operaties, produceren niet-lineaire benaderingen, zoals systeemdenken of associatief denken, creatievere resultaten. Mensen met strategische denkwijzen zijn meer open en in staat tot bewust “vrij associëren”, waarbij ze input verbinden met bestaande kennis en de wereld niet als eenvoudig lineair zien, maar als een reeks complexe onderling verbonden systemen, waarin kleine veranderingen dramatische effecten kunnen hebben.

3. Omgaan met ambiguïteit
Mensen met strategische denkwijzen hebben een hoge tolerantie voor ambiguïteit, omdat ze begrijpen dat ambiguïteit een feit is en controle illusoir. Ze blijven openstaan voor meerdere hypotheses over de veranderingen die ze waarnemen.

4. Aanpakken van complexiteit
Strategische denkers schrikken niet terug voor moeilijke problemen of proberen deze te vereenvoudigen. In plaats daarvan vermijden ze cognitieve vereenvoudiging en gaan ze complexe uitdagingen niet uit de weg.

5. Oog voor het grote geheel:
Strategische denkers zijn meer gericht op het grote geheel dan op geïsoleerde gebeurtenissen. Ze cultiveren een breed scala aan relaties, zowel binnen als buiten het bedrijf, en streven naar kennis en begrip in verschillende disciplines en vakgebieden.

6. Uitmuntende vragers
Strategen onderscheiden zich doordat ze vragen stellen om hun begrip te verbreden, mogelijke vooroordelen uit te dagen en anderen te helpen nieuwe bedreigingen en kansen te zien.

7. Aandacht en betekenisgeving
Strategische denkers realiseren zich dat ideeën en veronderstellingen voortdurend moeten worden uitgedaagd en verfijnd naarmate nieuwe kennis of ervaring in het spel komt. Ze vertalen abstracte ideeën en waarnemingen in bruikbare kaders die voor de rest van de organisatie zinvol zijn.

8. Zelfbewustzijn
Mensen met een strategische denkwijze zoeken actief naar uitdaging van hun wereldbeeld, veronderstellingen en daarmee hun eigen identiteit en macht. Het vergt een hoog niveau van zelfbewustzijn om voortdurend openlijk vragen te stellen en niet ten prooi te vallen aan de dominante logica van een bedrijf.

Creatiever en effectiever

Door strategische denkwijzen te ontwikkelen, kunnen directeuren effectieve hoeders van de toekomst van een bedrijf worden en drijvende krachten achter de strategische koers, besluiten Doz en Wilson. “Het omarmen van deze eigenschappen stelt directeuren, CEO’s en hun teams in staat hun organisaties creatiever en effectiever te begeleiden naar succes in het snel veranderende zakenlandschap van vandaag.”