Verschil tussen leiders en managers in de praktijk kleiner dan vaak wordt gedacht

De betiteling van “leiders” en “managers” wekt de suggestie dat het om verschillende mensen gaat die allebei iets anders doen. Een manager is geen leider en omgekeerd. Die benadering is echter misleidend. CEO’s moeten managen, niet alleen leiden. Middenmanagers op hun beurt hebben ook leiderschapsvaardigheden nodig.

Tot die conclusie komt James R. Bailey, hoogleraar management aan de George Washington Universiteit en onderzoeker aan de London Business School. Over een periode van vijftien jaar stelde hij meer dan duizend topmanagers van het C-level de vraag wat zij zien als het verschil tussen leiders en managers.

Daaruit komt naar voren dat de manager een kortetermijnvisie koestert, terwijl de leider een langetermijnperspectief voor ogen houdt. De leider is bezig met visie, de manager doet aan uitvoering. Het gevolg is dat in organigrammen leiders stelselmatig bovenaan worden gezet. Managers staan ergens in het midden.

Bailey stelt daarentegen dat de twee types (van leiders en managers) meer met elkaar in evenwicht moeten zijn. Hij heeft daarvoor een aantal handvatten ontwikkeld.

• Gebruik elk mogelijk intern communicatiekanaal om het evenwicht tussen managers en leiders tot uitdrukking te brengen. Bijvoorbeeld in missie- en visieverklaringen, bedrijfspublicaties, e-mails die rondgaan in de organisatie, statements en informele gesprekken.
• Gebruik eenvoudige, effectieve taal om te beschrijven hoe leiderschap en management elkaar overlappen en hoe belangrijk het is om beide in evenwicht te brengen. Geef aan dat leiden en managen allebei onmisbaar zijn en dat visie en uitvoering van belang zijn in beide rollen, al naar gelang de omstandigheden.
• Zorg voor een regelmatige dialoog over de kwestie met leidinggevenden uit de C-suite en andere functionarissen. Leiders denken ten onrechte dat ze uitsluitend leiding hoeven te geven. Ze moeten begrijpen dat het managen van een proces het opgeven van leiderschap kan vergen. Het is geen teken van zwakte om de controle uit handen te geven, het is een daad van leiden door vertrouwen.
• Repareer de kunstmatige scheiding die loopt tussen de vaardigheden van managers en leiders door middel van coaching en training. Maak het onderdeel van het gesprek tijdens vergaderingen en functioneringsgesprekken.
• Vraag om voorbeelden van managers die leidinggeven. Maak deze momenten belangrijk en benadruk dat de balans tussen leiderschap en management kwetsbaar is en constante waakzaamheid vereist op elk niveau van de organisatie.
• Laat zien wanneer leiderschap of management boven elkaar worden verheven en wat de gevolgen daarvan zijn. Laat ook de voorbeelden zien van wanneer management en leiderschap succesvol op elkaar zijn afgestemd.
• Leg het functionele onderscheid tussen leiderschap en management uit aan bestuurders en zo nodig aan aandeelhouders. Beschrijf de kritische elementen en onderstreep de noodzaak van waakzaamheid. De steun van het bestuur is cruciaal om de verwevenheid tussen leiderschap en management onderdeel van de cultuur te maken.